โครงการสัมมนาวิชาการสังคมและสุขภาพ ปี 2552 วันที่ 4 - 6 สิงหาคม 2552 ณ สวนสามพราน โรสการ์เด้น ริเวอร์ไซด์ รีสอร์ท จังหวัดนครปฐม 1. หลักการและเหตุผล ในภาวะที่การเปลี่ยนแปลงด้านระบาดวิทยาก่อให้เกิดโรคอุบัติใหม่ และอุบัติซ้ำเพิ่มเติมขึ้นจากปัญหาสุขภาพเดิม มีรายงานการศึกษาภาระโรคและปัจจัยเสี่ยงทางสุขภาพระหว่างปี พ.ศ. 2542 และ 2547 และการศึกษาอื่นๆ ที่พบว่าคนไทยป่วยและตายจากโรคไม่ติดต่อเรื้อรังและพฤติกรรมทางสุขภาพเพิ่มมากขึ้น ในขณะเดียวกันมีการรายงานแนวโน้มที่ดีขึ้นของสถานการณ์ปัญหาโรคติดต่อ สถานการณ์การระบาดอีกระลอกของโรคไข้หวัดนก ไข้เลือดออก โรคชิคุนกุนยา จนถึงการเกิดโรคไข้หวัดใหญ่สายพันธุ์ใหม่ 2009 ทำให้การดำเนินนโยบายการวางแผนควบคุม ป้องกัน และรักษายังมีลักษณะที่เรียกว่าเป็นการแก้ปัญหาเฉพาะหน้าและเร่งด่วนอยู่มาก จนลืมที่จะพิจารณาถึงบทเรียนเชิงประวัติศาสตร์ในอดีต นอกจากนี้การเปลี่ยนแปลงของระบบสุขภาพอย่างมากมาย ในกระแสการปฏิรูประบบสุขภาพแห่งชาติ ตั้งแต่ พ.ศ.2543 การติดตามบันทึก บทเรียนเหล่านี้ในฐานะเหตุการณ์ทางประวัติศาสตร์เป็นภารกิจสำคัญ ซึ่งในปัจจุบันพบว่ามีกระแสความตื่นตัวในการศึกษาด้านประวัติศาสตร์ เช่น การก่อตั้งพิพิธภัณฑ์หรือหอจดหมายเหตุต่างๆ การจัดสัมมนาผู้รู้เห็นด้านประวัติศาสตร์และการจัดพิมพ์ชีวประวัติของบุคคลสำคัญในแวดวงสุขภาพอย่างกว้างขวาง สำนักวิจัยสังคมและสุขภาพ กระทรวงสาธารณสุข มีบทบาทการศึกษาทำความเข้าใจระบบสุขภาพในฐานะระบบสังคม ผลักดันงานวิชาการให้เห็นความหลากหลายของวัฒนธรรมสุขภาพของสังคมในท้องถิ่นต่าง ๆ ตลอดจนทบทวนเหตุการณ์ประวัติศาสตร์การเมืองของสาธารณสุขไทย จึงจัดทำโครงการนี้ขึ้น เพื่อให้ประวัติศาสตร์สุขภาพของสังคมไทยเกิดการเชื่อมโยงและผลักดันให้เกิดการศึกษาค้นคว้าองค์ความรู้ และสนับสนุนให้กระแสความสนใจได้รับการหนุนเสริมอย่างกว้างขวาง 2. วัตถุประสงค์ 1) เพื่อแลกเปลี่ยนองค์ความรู้ตลอดจนแนวทาง วิธีการ และประสบการณ์ ในการทำงานด้านประวัติศาสตร์ 2) เพื่อส่งเสริมการเรียนรู้มิติทางประวัติศาสตร์ของปัญหาสาธารณสุขร่วมสมัย 3) เป็นพื้นที่การสนทนาความรู้และปฏิบัติการเพื่อเชื่อมโยงเครือข่ายทางวิชาการ ประวัติศาสตร์ สังคมวิทยามานุษยวิทยาและสุขภาพ 3. ผู้เข้าร่วมการประชุม จำนวน 78 คน 1) นักวิชาการสาขาต่างๆ อาทิ ประวัติศาสตร์ สังคมวิทยามานุษยวิทยาการแพทย์ สาธารณสุขศาสตร์ และนักวิจัยผู้สนใจ 2) นักวิชาการและเจ้าหน้าที่ที่เกี่ยวข้องจากสำนักนโยบายและยุทธศาสตร์ สำนักงานคณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติ และผู้สนใจจากกระทรวงสาธารณสุข 4. วันเวลาและสถานที่จัดสัมมนา จำนวน 3 วัน ระหว่างวันที่ 4 – 6 สิงหาคม พ.ศ. 2552 ณ สวนสามพราน โรสการ์เด้น ริเวอร์ไซด์ รีสอร์ท จังหวัดนครปฐม 5. วิธีการสัมมนา การบรรยาย, อภิปราย, นำเสนองานวิจัย, การระดมความคิด, การแลกเปลี่ยน และกิจกรรมกลุ่มเรียนรู้ 6. หน่วยงานรับผิดชอบ - สำนักวิจัยสังคมและสุขภาพ สำนักนโยบายและยุทธศาสตร์ สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข เป็นผู้จัดการสัมมนา - การสัมมนานี้เกิดจากนักวิชาการที่มีเครือข่ายความร่วมมือทางวิชาการด้านสังคมศาสตร์และสุขภาพระหว่างกระทรวงสาธารณสุข มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ มหาวิทยาลัยขอนแก่น มหาวิทยาลัยมหิดล ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร(องค์การมหาชน) องค์กรอิสระและชุมชนวิชาการที่มีบุคลากรทำงานวิจัยและสร้างองค์ความรู้ด้านประวัติศาสตร์และสังคมศาสตร์สุขภาพ และวิทยากรผู้มีประสบการณ์ด้านวิชาการและทำงานประวัติศาสตร์กับสังคมและสุขภาพ 7. งบประมาณ งบประมาณจากสำนักนโยบายและยุทธศาสตร์ เป็นเงิน 581,647 บาท ตามรายละเอียดในเอกสารแนบท้าย 8. ผลที่คาดว่าจะได้รับ 1) ทราบสถานการณ์สถานะของงานระบบสุขภาพในเชิงประวัติศาสตร์ของสังคมไทย 2) ได้แนวทาง และวิธีวิทยาจากการทบทวนประสบการณ์และงานวิชาการและรูปธรรมการทำงานในพื้นที่ต่าง ๆ 3) สร้างความร่วมมือของเครือข่ายนักวิชาการทั้งในด้านการวิจัยและปฏิบัติการในการทำงานจาก ฐานเดิมของงานที่แต่ละหน่วยงานเกี่ยวข้อง 4) ข้อเสนอเชิงนโยบายด้านสังคมและสุขภาพต่อการผลักดันวาระประวัติศาสตร์และสุขภาพใน อนาคตทั้งในทางการสนับสนุนและการพัฒนาวิชาการ